Tussen heuvels en rivier: Zoals een kind een bloem
Margrieten. (Foto NME)
In ons vorige stukje ging het o.s. over bermen. Daar kregen wij een aantal reacties op. Het is wel duidelijk, dat het niemand ontgaat dat daar een grote verandering gaande is. Ook mensen, die zich nooit realiseerden dat ze er gevoelig voor konden zijn, lieten zich verrassen door de bloemenpracht.
Een dame vertelde dat ze ‘al die adviezen over dat je het gazon niet per se steeds kort zou moeten scheren’ nu eigenlijk pas begreep. Ze liet het gras nu langer doorgroeien en was inderdaad verrast door de andere plantjes die opeens spontaan verschenen. Bloemetjes, uit het niets! Er was nu veel meer te beleven en ze vertelde met trots dat er bijen, hommels en vlinders actief waren waar ze eerder nooit kwamen. Dat is voor ons goed om te lezen, om de plantjes en de insecten, maar ook omdat dit in het kort laat zien hoe het kan werken. De dame had minder werk in haar tuin, maar vooral genoot ze van wat de nieuwe aanpak haar gegeven had. Ze keek met andere ogen, was dingen gaan waarderen waar ze nooit veel aandacht aan had gegeven en zag wat ze altijd ‘slordig’ vond nu vol leven zitten.
Een ander geluid was er ook. Iemand vroeg ons, waarom er toch zoveel Jakobskruiskruid in al die bermen gezaaid werd. Inderdaad is de plant op veel meer plaatsen te zien dan vroeger. Omdat hij gifstoffen bevat die schadelijk zijn voor koeien en paarden, maken veel mensen zich daar zorgen over. Dat het Jabobskruiskruid zich zo enorm verspreid heeft, heeft echter vooral andere oorzaken dan het inzaaien met wilde-plantenmengsels. Het Jakobskruiskruid is een pioniersplant. Dat betekent dat hij op verwaarloosde gronden, bijvoorbeeld braakliggende stukken grond, of verstoorde bodems, goed gedijt. Bij het aanleggen van wegen en als er gebouwd wordt, wordt vaak grond verplaatst. De grond de gebruikt wordt, kan heel goed al de zaden van de plant bevatten (zand uit rivierenomgeving, of grond die braak lag). Het Jacobskruiskruid kan zichzelf ook erg goed verspreiden, omdat hij heel veel zaad maakt, maar in de praktijk komt het grootste deel van dat zaad niet ver van de plant weer neer. Vee zal uit zichzelf de plant niet eten, maar als hij in het hooi terechtgekomen is of verhakseld, is hij onherkenbaar voor de dieren. Intussen is het Jakobskruiskruid een belangrijke plant voor rond honderdvijftig soorten insecten; bijen en vlinders, vliegen, sluipwespen enzovoort. Daaronder zijn bedreigde soorten. Een vlinder die van de plant afhankelijk is, de Sint-Jacobsvlinder, is door het eten van de giftige plant zelf giftig. De rups van de (zwart-rode) vlinder is zwartgeel gestreept, een echt alarmerend uiterlijk. De rups wordt dan ook niet gegeten door andere dieren.
Met het Jakobskruiskruid moet dus aandachtig omgegaan worden. Het is er een om in de gaten te houden (en die met de juiste aanpak prima beheersbaar is) èn hij is van grote waarde. Mijn eigen ervaring is, dat hij in de tuin lastig kan zijn en dat de ruimte die hij krijgt daar beperkt moet worden. Wilt u planten verwijderen, draagt u dan tuinhandschoenen. Het is niet bekend dat de plant schadelijk is bij aanraking, maar het geeft een geruster gevoel.
Tenslotte twee zomersnoepjes: de margrieten op de foto, eenvoudige, vrolijke bloemen zoals een kind een bloem tekent en het jongetje van vier dat boos werd op de groene vliegen die op een slak afgekomen waren, die slachtoffer van de grasmaaier was geworden. Bijen en hommels zijn mijn vriendjes, zei hij. Toen hij begreep dat de vliegen als ze klaar waren met eten weer weg zouden gaan, was het al goed.
Graag nodigen wij lezers die iets interessants te vertellen hebben dat de natuur in onze eigen omgeving vooruithelpt, of vragen daarover, Vereniging Natuur en Milieu Epe te schrijven: op mailadres info@natuurenmilieuepe.nl. Zie ook www.natuurenmilieuepe.nl.
