Tussen heuvels en rivier: Nacht van de Nacht

De Melkweg zichtbaar boven Dark Sky Park Lauwersmeer. Foto: provincie Groningen

Dit jaar is de nacht van zaterdag 26 op zondag 27 oktober de Nacht van de Nacht. Overal in het land worden activiteiten georganiseerd om het belang van donkerte onder de aandacht te brengen. Zo ook in onze gemeente. Op zaterdagavond 26 oktober besteden Vereniging Natuur en milieu Epe, Stichting Behoud het Veluwsch Landschap en Natuur en Milieu Gelderland voor het eerst gezamenlijk aandacht aan de Nacht van de Nacht. De bijeenkomst wordt georganiseerd voor een beperkte groep genodigden uit verschillende gebieden van de samenleving in onze gemeente. Na het welkomstwoord door mevrouw van Loon, wethouder voor onder andere leefomgeving en klimaat, verzorgt Natuur en Milieu Gelderland een lezing en daarna volgt een wandeling vanuit Wissel onder leiding van Lennard Jasper. Lennard, beleidsmedewerker SBVL, was jarenlang boswachter kent het gebied goed. De bedoeling is, de deelnemers het verhaal achter het belang van donkerte te vertellen. Kennis hierover is hard nodig, omdat lichtvervuiling een steeds groter probleem is. Onze gemeente kan in dit verband een bijzondere rol spelen. Waarom en hoe? Daarover gaat dit stukje.

De Veluwe is het grootste aaneengesloten natuurgebied van ons vaste land. De betekenis van dit natuurgebied is enorm, voor iedereen die het kent en er graag naar toe gaat, maar in de eerste plaats voor het leven in de natuur zelf.

Mensen hebben de neiging, de natuur te gebruiken. Recreatie, bewoning, doorsnijding door wegen en paden en allerlei andere gevolgen van menselijke activiteiten, al die dingen samen maken het de natuur niet gemakkelijk. Lichtvervuiling is een van de verschijnselen waar de natuur steeds meer last van heeft. Ook in gebieden waar geen straatlantaarns staan is steeds meer licht. Bedrijven en bedrijventerreinen willen graag zichtbaar zijn, wegen zijn ’s avonds linten van licht en de laatste jaren is het voor veel mensen vanzelfsprekend geworden, rond hun huis allerlei buitenverlichting toe te passen. Niet alle buitenverlichting is te voorkomen, maar lang niet al die verlichting is nodig. In het buitengebied is het effect van lichtvervuiling extra schadelijk. Zodra we gaan beseffen dat donkerte onderdeel is van de natuurlijke omgeving, gaan we er anders naar kijken en kunnen we er anders mee omgaan. Donkerte is net als stilte van levensbelang voor planten en dieren om te overleven. Daarmee zijn donkerte en stilte landschappelijke kwaliteiten en dus zaken die beschermd moeten worden.

Er is al niet veel natuur in ons land en die natuur is versnipperd. Heel Nederland is in cultuur gebracht en de urbanisatie neemt verder toe. ‘Onze’ Veluwe is groot. Juist in die grote omvang schuilt de aantrekkelijkheid van het gebied. Op de Veluwe ervaar je wat kernwaarden zijn in de natuur: de rust, de ruimte, de donkerte, stilte en het ongerepte. Het zijn die kernwaarden die versterking nodig hebben.

Terug naar de Nacht van de Nacht.

Op het grondgebied van onze gemeente ligt een van de donkerste plekken van Nederland. Onze gemeente is rijk aan natuur, waarvan een flink deel valt onder het Natura 2000-gebied Veluwe. Wij wonen niet zomaar ergens, maar in een uitzonderlijk mooie omgeving. Daar kunnen we volop van profiteren. Tegelijk hebben wij daarmee ook een grote verantwoordelijkheid.

Bij allerlei ontwikkelingen gaat het als vanzelf over economische groei. Wil een samenleving economisch groeien, dan moet er ook sprake zijn van ecologische  groei. De gemeente Epe heeft donkerte evenals stilte als kernwaarden benoemd en ook zo opgenomen in de Omgevingsvisie. Het komt er nu op aan, met concrete beleidsregels donkerte en stilte te beschermen. En over concreet gesproken, wij kunnen zelf veel doen om de noodzakelijke donkerte te herstellen of bewaren en dat kan ogenblikkelijk. Het is heel simpel. Laat buitenverlichting alleen branden als het niet anders kan. Je krijgt er meteen iets voor terug, een beter zicht op de nachtelijke omgeving om je heen en boven je hoofd. En zoals gewoonlijk zetten alle kleine stukjes samen echt zoden aan de dijk.   

Graag nodigen we lezers die iets interessants te vertellen hebben dat de natuur in onze eigen omgeving vooruithelpt, of vragen daarover, te schrijven naar info@natuurenmilieuepe.nl

Zie ook www.natuurenmilieuepe.nl, www.behoudveluwschlandschap.nl en www.nachtvandenacht.nl