Tussen heuvels en rivier: Natuur, snippers en optimisme
Op deze plek, in deze rubriek, gaat het altijd over natuur. En ook daarbuiten is het woord niet van de lucht, wat niet zo vreemd is in deze tijd. Van tijd tot tijd hoor je zeggen dat er in dit land helemaal geen natuur meer is, alleen nog snippertjes, die ons, volgens sommige mensen, vooral in de weg zitten. Je kunt je afvragen wat natuur is. Het woord roept waarschijnlijk in de eerste plaats een aantrekkelijk landschap op en daarna dieren en planten.
Natuurgebied. Als je het beeld vasthoudt, komen er misschien geluiden bij en zon en wind; komen er herinneringen aan waar je eens was, waar je kortgeleden wandelde, zulke dingen. Daarmee ligt natuur niet heel dicht om ons heen, maar moeten we op pad gaan om haar te zien. Nu is er een eenvoudige manier om zonder ons zelfs maar te bewegen de natuur dichter naar ons toe te halen. Wat daar de zin van is, wordt verderop duidelijk.
Eend in monumentale kastanje. Foto: Marius Bergsma
We schreven hier al meer dan eens, dat natuur overal is waar zij niet verstoord wordt. Een beetje versimpeld zou je natuur kunnen zien als het geheel van levende organismen en materiële en onstoffelijke verschijnselen die niet door de mens gemaakt zijn en die op elkaar inwerken en voldoen aan wetten die buiten onze macht liggen, biologische wetten en natuurwetten. Dat klinkt misschien abstract en ongrijpbaar in plaats van dichterbij. Hoe kan ‘de natuur’ dichter bij ons komen, als zij bestaat uit dingen en krachten die hun eigen gang gaan, buiten ons om? Het geheim zit weer eens in hoe je kijkt naar wat om je heen is. De vogels in de tuin, of in de bomen in je buurt zie je pas als je naar ze kijkt. Voordat je aandacht aan ze ging besteden waren ze er eigenlijk niet. Als je ze leert kennen en rekening met ze gaat houden, krijgen ze meer betekenis voor je. Ze geven je iets terug en dat iets heeft waarde. Wat dat is? Dat is het begin van het zien van verband tussen verschijnselen waar je wellicht nooit echt bij stilstond. En van het besef dat die verschijnselen hun eigen gang gaan, inderdaad: volgens natuurwetten. Die gelden altijd en overal, ook in alles wat wij doen in onze eigen kleine levens, onophoudelijk. Het is de zwaartekracht, waardoor het glas dat je losliet, valt. Het menselijk lichaam werkt volgens biologische wetten. De warmte van de zon en de wind drogen de was als je die buiten hangt; plastic (en synthetische) spullen verwoesten de aarde omdat ze niet vergaan en vervoer op spierkracht laat de omgeving ongemoeid en ontspant ons. Het is een ratjetoe aan voorbeelden. Wat wil hiermee gezegd? Dat dingen werken volgens wetten en wetmatigheden. Hoe wij rekening houden met de dingen die nu eenmaal zijn zoals ze zijn en gaan zoals ze gaan, de natuur en haar wetten, hoe meer rust en ander evenwicht dat oplevert. Het omgekeerde geeft schade, aan de natuur en aan onszelf. Dat we de zwaartekracht serieus moeten nemen, weet de mens al sinds zijn ontstaan. Met dezelfde vanzelfsprekendheid zouden we de was buiten kunnen laten drogen.
Onlangs zei toen-nog prins Charles, al vrijwel zijn leven lang overtuigd en actief natuurbeschermer, in een documentaire: ‘natuurbeschermers zijn optimistische mensen’. Het is de manier waarop je met die natuur omgaat en haar ziet, die optimisme maakt. Je verdiepen in de natuur helpt om te beginnen jezelf vooruit. Optimisme, voor het grijpen.
Graag nodigen we lezers die iets interessants te vertellen hebben dat de natuur in onze eigen omgeving vooruithelpt, of vragen daarover, te schrijven naar info@natuurenmilieuepe.nl. Zie ook www.natuurenmilieuepe.nl.
