Tussen heuvels en rivier: Een nieuw jaar, water en welzijn

Bomen bij een huis, ets van Hercules Seghers (1590-1640)

Vereniging Natuur en Milieu Epe wenst alle lezers en ook de natuur voor 2024 gezondheid en welzijn. Bij een nieuw jaar horen goede voornemens en plannen, maar het lijkt er op, dat het hoge water de gemoederen meer bezig houdt, dan het begin van het nieuwe jaar.

Wij mogen van geluk spreken. Juist door de aard van ons laaggelegen land is de kunst van waterbeheersing hier hoog ontwikkeld. Aan de oostkant van onze eigen gemeente Epe, aan de IJssel, is de laatste tijd wel duidelijk geworden waarom het enorme project ‘Ruimte voor de rivier’ uitgevoerd is. Van de dertig onderdelen van het gehele waterbergingsplan liggen er negen langs de IJssel. Het landschap is er ingrijpend door veranderd, uiteindelijk in positieve zin en de capaciteit is zo groot, dat men bij Rijkswaterstaat tot op heden niet echt nerveus is geworden.
Toch laat al het water om ons heen waarschijnlijk niemand koud. De klimaatverandering is gaande en het is niet niks. Jaren geleden, toen het veel mensen duidelijk begon te worden dat die hele klimaatverandering toch echt geen bedenksel was, was er op televisie een gesprek met een oude Engelse dame, psychologe in ruste. Helpt het om iets te doen? vroeg de interviewer haar. Zeker helpt dat, zei de dame. Er komen onzekere tijden en ‘iets doen’ helpt om te beginnen jou zelf, om onzekerheid geen vat op je te laten krijgen. Natuurlijk helpt ook iedere kleine bijdrage die een individueel mens kan doen om de crisis waar wij mee kampen te verzachten, maar ook is het heel goed voor je eigen veerkracht en optimisme. Elke kleine bijdrage is er een en de praktijk leert, dat het al gauw naar meer smaakt. Leer je van de natuur houden, dan kun je niet anders meer, dan haar beschermen. De klimaatcrisis en de crisis waarin de natuur zich bevindt, hebben alles met elkaar te maken.
Behalve aan de wijze Engelse dame moest ik denken aan Darwin, de beroemde evolutiebioloog. De kern van zijn theorie is, dat de planten en dieren die zich het best weten aan te passen aan (veranderende) omstandigheden in hun omgeving, de grootste overlevingskans hebben. Het plan ‘Ruimte voor de rivier’ is een voorbeeld van rekening houden met omstandigheden in plaats van je verzetten, tegen wat de natuur doet. Dat laatste heeft geen zin, integendeel. Verzet kost energie. En verzet tegen iets dat machtiger is dan jij, put uit en leidt tot niks.
Tegen hoog water, zoals wij nu meemaken, heeft Rijkswaterstaat ons beschermd. Tegen wateroverlast op kleine schaal helpt een doorlatende bodem. Groene tuinen in plaats van steenvlakten, meer bomen. Deze dingen helpen. Bomen hebben een regulerend effect op de waterhuishouding in de bodem.
Natuur en Milieu Epe wil alle lezers vragen ook op dit gebied de kleine dingen te doen, die binnen ieders bereik liggen. Doe het voor de natuur en doe het voor uw eigen rust en welzijn. Verwijder tegels uit uw tuin en plant als de ruimte het toelaat een inheemse boom of bomen en biologische (!) inheemse struiken of planten. U krijgt daar veel voor terug. Behalve verbeterde waterafvoer, verkoeling in de zomer en meer insecten en vogels. Ook uw buren doet u er een plezier mee, want water dat op uw erf de grond in kan, geeft geen last om u heen. NME wenst u een groen en vredig jaar.
Graag nodigen we lezers die iets interessants te vertellen hebben dat de natuur in onze eigen omgeving vooruithelpt, of vragen daarover, te schrijven naar Pieter Swinkels, info@natuurenmilieuepe.nl, voorzitter vereniging Natuur en Milieu Epe.